พระมหาธรรมราชาที่ 1 (ลิไทย)

ประวัติและผลงานของบุคคลสำคัญในสมัยสุโขทัย
     ในสมัยสุโขทัย  มีพระมหากษัตริย์ที่ถือว่าเป็นบุคคลสำคัญอยู่หลายพระองค์ที่ได้สร้างผลงานอันมีคุณค่า  ก่อให้เกิดประโยชน์แก่ประชาชนและมีผลดีต่ออาณาจักรที่เราควรศึกษาในชั้นนี้  ได้แก่
     พระมหาธรรมราชาที่ 1 (ลิไทย)
          1.  พระราชประวัติ
               พระมหาธรรมราชาที่ 1 (ลิไทย)  ทรงเป็นพระราชโอรสของพระยาเลอไทยก่อนที่จะเสด็จขึ้นครองราชสมบัติ  พระองค์ไดไปปกครองดูแลเมืองศรีสัชนาลัย  ซึ่งอยู่ในฐานะเมืองลูกหลวง
          2.  พระราชกรณียกิจ
               (1)  ด้านการเมืองการปกครอง  พระมหาธรรมราชาที่ 1 (ลิไทย)  ได้รวบรวมเมืองต่าง ๆ เข้ามาเป็นส่วนหนึ่งของอาณาจักรสุโขทัย  โดยครอบคลุมเมืองระหว่างลุ่มแม่น้ำปิง  แม่น้ำน่าน  และแควป่าสัก  ได้แก่  เมืองเชียงทอง (ตาก)  กำแพงเพชร  พระบาง (นครสวรรค์)  ปากยม (พิจิตร)  สองแควสระหลวง (พิษณุโลก)  ขึ้นไปจึงถึงเมืองราด  เมืองสะค้า  และเมืองลุมบาจาย  นอกจากนี้ยังทรงย้ายไปประทับที่เมืองพิษณุโลก  เพื่อป้องกันการขยายอำนาจของอาณาจักรอยุธยาอีกด้วย
                    พระมหาธรรมราชาที่ 1 (ลิไทย)  ทรงนำหลักการปกครองแบบธรรมราชา  ที่พระมหากษัตริย์จะต้องประพฤติปฏิบัติตนตามหลักทศพิธราชธรรมมาใช้ในการปกครองอาณาจักรสุโขทัย
               (2)  ด้านศาสนา  พระมหาธรรมราชาที่ 1 (ลิไทย)  ทรงทำนุบำรุงพระพุทธศาสนาให้เจริญรุ่งเรือง  โดยพระองค์ทรงผนวชและจำพรรษาอยู่ที่วัดป่ามะม่วง  และยังทรงพระราชนิพนธ์ไตรภูมิพระร่วง  หรือเตรภูมิกถา  ซึ่งมีเนื้อหาเกี่ยวข้องกับพระพุทธศาสนา  และนับว่าเป็นวรรณคดีเรื่องแรกของไทย